Από την υγεία της καρδιάς μέχρι την καλή λειτουργία του εγκεφάλου, από τη μείωση του κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου μέχρι τη βελτίωση της διάθεσης, υπάρχει κάτι που τα ωμέγα-3 δεν μπορούν να κάνουν; Πολλοί επιστήμονες φαίνεται να εκθειάζουν τα ω-3 λιπαρά οξέα, όσον αφορά στη δράση τους στην υγεία, ωστόσο πρωταρχικής σημασίας θέμα είναι τα οφέλη αυτά να επιβεβαιώνονται από επιστημονικές μελέτες.

Διαφορετικά ω-3, διαφορετικά οφέλη;
Τα βασικά ω-3 λιπαρά οξέα που κυκλοφορούν στην αγορά είναι το προερχόμενο από τα ψάρια εικοσιπεντανοϊκό οξύ (EPA), το δοκοσαεξανοϊκό οξύ (DHA) και το α-λινολενικό οξύ (ALA) που προέρχεται από φυτά όπως ο λιναρόσπορος. Δεν είναι όλα τα ω-3 ομοιόμορφα όσον αφορά στη δομή τους και τα διαφορετικά λιπαρά οξέα έχουν συνδεθεί με διαφορετικά οφέλη. Πολλή προσοχή έχει δοθεί στη 'δεξαμενή' EPA και DHA στον οργανισμό, η οποία διαδραματίζει βασικό ρόλο, μεταξύ άλλων και στη διατήρηση της υγείας της καρδιάς.


Υγεία της καρδιάς
Εκτός από χαμηλότερο κίνδυνο για εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων, οι επιστήμονες έχουν επίσης συνδέσει τα ω-3 λιπαρά οξέα με βελτίωση στους καρδιακούς παλμούς. Μόλις πριν από λίγες ημέρες, ιταλοί ερευνητές ανέφεραν ότι η καθημερινή χρήση συμπληρώματος ω-3 πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (EPA και DHA) μπορεί να μειώσει τη θνησιμότητα και την εισαγωγή σε νοσοκομείο ασθενών με καρδιαγγειακά νοσήματα κατά 8% και 9% αντίστοιχα.


Νοητική λειτουργία
Δύο μελέτες που δημοσιεύθηκαν στο τεύχος Απριλίου του 2007 του 'American Journal of Clinical Nutrition' ανέφεραν ότι η συχνή κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε ω-3 θα μπορούσε να αποτρέψει την εμφάνιση προβλημάτων στη νοητική λειτουργία. Οι ερευνητές έχουν τελευταία επικεντρώσει την προσοχή τους στη νόσο του Alzheimer. Τα αποτελέσματα μίας κλινικής δοκιμής που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό 'Archives of Neurology' έδειξαν ότι η καθημερινή πρόσληψη 1720 mg DHA και 600 mg EPA σχετίστηκε με πιο αργή μείωση της νοητικής λειτουργίας σε άτομα με ήπιας μορφής Alzheimer, αλλά δεν εμφάνισε ευεργετική δράση σε άτομα που βρίσκονταν σε πιο προχωρημένο στάδιο της νόσου.


Διάθεση και συμπεριφορά
Διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι η λήψη συμπληρωμάτων EPA και DHA μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση στη συμπεριφορά και στην εκμάθηση των παιδιών, αν και τέτοιες μελέτες έχουν τους επικριτές τους. Αναφορικά με τη διάθεση, μία έρευνα από τη Γαλλία που δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2008 στο 'American Journal of Clinical Nutrition', παρέθεσε τα οφέλη των ω-3 κατά των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Επιπλέον, μια κοινή αγγλο-ιρανική μελέτη ανέφερε ότι η συχνότητα εμφάνισης κατάθλιψης μειώθηκε κατά 50% σε άτομα που λάμβαναν καθημερινά συμπλήρωμα ενός γραμμαρίου EPA.


Καρκίνος
Ένας μικρός αριθμός επιδημιολογικών μελετών έχει εκθέσει τον πιθανό ρόλο των ω-3 στην πρόληψη ορισμένων μορφών καρκίνου, όπως του μαστού, του προστάτη και του παχέος εντέρου-ορθού.


Όραση
Είναι γνωστό ότι τα ω-3 παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας των ματιών και στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης οφθαλμικών παθήσεων. Ιδιαίτερα το DHA συμβάλλει στην προστασία των νευρικών κυττάρων του αμφιβληστροειδούς. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στο 'American Journal of Clinical Nutrition' ανέφερε ότι η αυξημένη κατανάλωση DHA και EPA μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας κατά 70%, πάθηση η οποία αποτελεί την κύρια αιτία τύφλωσης σε άτομα άνω των 50 ετών.


Μητέρες και παιδιά
Για πολλούς ερευνητές, πολύ σημαντικός είναι ο ρόλος των ω-3 λιπαρών οξέων στην υγιή ανάπτυξη του εμβρύου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Πολλές μελέτες έχουν εκθέσει ήδη την ανάγκη των δυνάμει μητέρων να εξασφαλίσουν υψηλή πρόσληψη ω-3 και η αυξανόμενη ανησυχία σχετικά με τη μόλυνση των θαλάσσιων υδάτων και συνεπώς των θαλασσινών έχει προωθήσει τη χρήση συμπληρωμάτων.
Μια πρόσφατη μελέτη από τον Καναδά που δημοσιεύτηκε στο 'Journal of Pediatrics' τον Μάρτιο του 2008, ανέφερε ότι η υψηλή πρόσληψη ω-3 DHA κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα μπορούσε να οδηγήσει σε καλύτερη κινητική λειτουργία του εμβρύου κατά τη μετέπειτα ζωή του. Επίσης, όπως αναφέρουν ερευνητές των Wayne State University School of Medicine, Detroit και Laval University, τα αυξημένα επίπεδα ω-3 συνδέονται με βελτιωμένη ανάπτυξη της όρασης και της νοητικής λειτουργίας του βρέφους.


Άλλοι τομείς της υγείας, όπως είναι ο διαβήτης, η υγεία του δέρματος, και η διαχείριση του σωματικού βάρους, μπορούν επίσης να ωφεληθούν από την αυξημένη πρόσληψη ω-3. Εντούτοις, οι έρευνες που υποστηρίζουν κάτι τέτοιο είναι ακόμη λίγες σε αριθμό και, επομένως, δεν μπορούμε να καταλήξουμε σε σαφή συμπεράσματα.

Να επισημάνουμε τέλος ότι δεν είναι πάντα απαραίτητη η χρήση συμπληρωμάτων, καθώς υπάρχουν τρόφιμα που είναι πολύ καλές διαιτητικές πηγές ω-3, όπως για παράδειγμα τα ψάρια, τα θαλασσινά, ο λιναρόσπορος, το αυγό και τα καρύδια, ενώ πλέον διατίθενται στην αγορά και τρόφιμα εμπλουτισμένα σε ω3, όπως χυμοί, μαργαρίνες, κράκερ κ.α., τα οποία μπορούν να συνεισφέρουν στις ημερήσιες ανάγκες. Μία ισορροπημένη διατροφή είναι ικανή να εξασφαλίσει τη συνιστώμενη διαιτητική πρόσληψη του συστατικού αυτού.

Κωσταλένια Καλλιανιώτη MSc