Η σωστή διατροφή, κατά την περίοδο που τα παιδιά μεγαλώνουν είναι εξαιρετικά σημαντική, η δε μη επαρκής πρόσληψη σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία μπορεί ακόμα να επηρεάσει τη σωστή ανάπτυξη του παιδιού. Η κακή διατροφή μπορεί να επηρεάσει τόσο στην εξέλιξη του παιδιού (σωματική, ψυχική, μαθησιακή) όσο και στην πρόκληση νοσημάτων φορές που μπορούν να εμφανιστούν στην ενήλικο ζωή.
Η ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ αποτελεί μία σημαντική φάση της ζωής του ανθρώπου, καθώς είναι η περίοδος όπου πραγματοποιούνται σημαντικές αλλαγές στην ψυχοσωματική του ανάπτυξη και ωρίμανση. Το φαινόμενο της ανάπτυξης δεν αφορά φυσικά μόνο την αύξηση σε μέγεθος, αλλά και σε αλλαγές στη σύσταση και τη λειτουργία του σώματος. Ιδιαίτερα από την ηλικία των 9-10, τα παιδιά μπαίνουν σε μια φάση εντονότερης ανάπτυξης, όπου πολλές φορές για ορισμένα παιδιά ξεκινούν ήδη προεφηβικές αναπτυξιακές διαδικασίες, οι οποίες συμπίπτουν με τη φάση της «προεφηβικής αναπτυξιακής έκρηξης». Στη φάση αυτή ο οργανισμός του παιδιού προετοιμάζεται εντατικά για την περίοδο της ολοκληρωτικής του ψυχοσωματικής ωρίμανσης κατά την εφηβεία.

Διατροφικές απαιτήσεις

Οι διατροφικές απαιτήσεις των παιδιών αυτής της ηλικίας ποικίλουν ανάλογα με το ρυθμό ανάπτυξης, τη σύσταση σώματος, το επίπεδο φυσικής τους δραστηριότητας και όλους τους παράγοντες εκείνους που επηρεάζουν τις βασικές τους ανάγκες. Έτσι, οι ενεργειακές απαιτήσεις ενός παιδιού αυτής της ηλικίας θα πρέπει τουλάχιστον να καλύπτουν τις ελάχιστες ανάγκες του, οι οποίες εξαρτώνται από τη σύσταση του σώματός του, το βάρος, το ύψος και τη φυσική του δραστηριότητα.
Σε γενικές γραμμές μια ισορροπημένη διατροφή για ένα παιδί θα πρέπει να προβλέπει στην κάλυψη όλων των θρεπτικών αναγκών (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, βιταμίνες, μέταλλα). Συγκεκριμένα, οι πρωτεΐνες είναι απαραίτητες για τη διατήρηση των ιστών, τις αλλαγές στη σύσταση σώματος και τη σύνθεση νέων ιστών. Κατά συνέπεια θα πρέπει να παρέχουν το 13%-15% των συνολικών ημερήσιων προσλαμβανομένων θερμίδων από το παιδί. Όσον αφορά την πρόσληψη υδατανθράκων αυτή θα πρέπει να είναι επαρκής για να παρέχει στον οργανισμό την απαιτούμενη ενέργεια για τη φυσιολογική του λειτουργία. Οι υδατάνθρακες θα πρέπει να καλύπτουν το 60% των συνολικών προσλαμβανομένων θερμίδων ημερησίως, δηλαδή κατά μέσο όρο 250 – 300 γρ. , ενώ η πρόσληψη λίπους δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 30 – 35% των συνολικών προσλαμβανομένων θερμίδων μιας ημέρας, δηλαδή τα 70 – 80 γρ.

Βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία

Η διατροφή των παιδιών θα πρέπει να είναι πλήρης σε μέταλλα, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Ιδιαιτέρως σημαντική για την ανάπτυξή τους είναι η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου, ψευδαργύρου και σιδήρου.
• Όσον αφορά το ασβέστιο είναι απαραίτητο για τη σωστή ανάπτυξη και δομή του σκελετού, των δοντιών κ.α. του παιδιού. Σημαντικές πηγές ασβεστίου αποτελούν το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
• Ο ψευδάργυρος είναι σημαντικός για την ομαλή ανάπτυξη και σύνθεση των ιστών και όλων των συστημάτων του παιδιού. Διακυμάνσεις στα επίπεδά του  στο αίμα μπορεί να έχουν συνέπειες στην καθημερινή δράση και απόδοση του οργανισμού. Σημαντικές πηγές αποτελούν το κρέας και τα προϊόντα του, καθώς επίσης τα δημητριακά, σε λιγότερο απορροφήσιμη μορφή.
•  Ο σίδηρος αποτελεί ένα βασικότατο συστατικό για την ομαλή ανάπτυξη, το οποίο όμως παρουσιάζει τη μεγαλύτερη συχνότητα ανεπάρκειας ανάμεσα στα θρεπτικά συστατικά κατά την παιδική ηλικία. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητη η επαρκής πρόσληψη των τροφών που περιέχουν σίδηρο όπως το κρέας, το γάλα, το αυγό κυρίως, αλλά και πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως το σπανάκι, τα όσπρια κλπ.


Καθημερινές οδηγίες για γονείς

-Το πρωινό είναι ίσως το σημαντικότερο γεύμα και δεν πρέπει να το παραλείπετε στα παιδιά σας.
-Η διατροφή των παιδιών πρέπει να περιλαμβάνει 3 κύρια και 2-3 «μικρά» γεύματα την ημέρα. Τα «μικρά» γεύματα πρέπει να προγραμματίζονται τουλάχιστον 2 ώρες πριν το κύριο γεύμα και κοντά στις καθημερινές δραστηριότητες των παιδιών.
-Η διατροφή των παιδιών πρέπει να περιλαμβάνει μια μεγάλη ποικιλία τροφών καθημερινά.
-Μην εκδηλώνετε τις δικές σας προτιμήσεις ή απέχθειες για κάποια είδη τροφών. Το παιδί σας πιθανόν να σας μιμηθεί.
-Ενθαρρύνεται την καθημερινή σωματική άσκηση του παιδιού σας.
-Δώστε έμφαση στο σπιτικό φαγητό. Δώστε το καλό παράδειγμα στα παιδιά σας. Τρώτε πολλά φρούτα και λαχανικά.

Η άποψη των ειδικών

Τα συμπληρώματα διατροφής στα παιδιά σχολικής ηλικίας, όταν δίδονται σε σωστές ημερήσιες δόσεις, μπορούν να ωφελήσουν και δεν ενέχουν κινδύνους αλλά δεν υποκαθιστούν την πλήρη, υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή.
Αυτό ήταν και το βασικό μήνυμα της διάλεξης που πραγματοποιήθηκε από την κα Ανδριανή Βαζαίου Παιδίατρο, Αναπληρώτρια Διευθύντρια Α’ Παιδιατρικής Κλινικής, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου, Νος. «Π.&Α. ΚΥΡΙΑΚΟΥ», στα πλαίσια του 9ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Διατροφής – Διαιτολογίας. Με τον όρο συμπληρώματα διατροφής, διευκρίνισε η κα Βαζαίου, εννοούμε τα σκευάσματα βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων, τα οποία, μπορεί να προτείνει κανείς σ’ ένα παιδί για τη διατροφή του οποίου υπάρχουν αμφιβολίες. Η χορήγησή τους δεν προκαλεί βλάβες, αλλά αντίθετα μπορεί να είναι ωφέλιμη, καθώς θα χρησιμοποιηθεί από τον οργανισμό του μόνο ό,τι ενδεχομένως λείπει. Ωστόσο χρειάζεται προσοχή στην υπερδοσολογία.

Πότε χρειάζεται το παιδί;

Δυστυχώς, αυτό που πραγματικά συμβαίνει είναι το γεγονός ότι παρά την πολύ μεγάλη εκστρατεία ενημέρωσης για το ζήτημα της υγιεινής διατροφής των παιδιών σχολικής ηλικίας, ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των παιδιών ίσως να μην διατρέφεται σύμφωνα με τις συστάσεις. Αυτό έχει εντείνει στην εγγενή αλλαγή των διατροφικών συνηθειών προς τα πρότυπα του δυτικού τύπου. Οι αστοχίες της διατροφής ενός σημερινού παιδιού σχολικής ηλικίας αφορούν την πρόληψη βιταμινών κυρίως σιδήρου, ασβεστίου και ψευδαργύρου.
- Η σωστή διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο και στις σχολικές επιδόσεις των παιδιών. Η ανεπάρκεια σημαντικών στοιχείων από τον οργανισμό, (π.χ. σιδήρου, ψευδαργύρου, ιωδίου, βιταμίνης Β12 και φυλλικού οξέος), μπορούν να προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα όπως διαταραχή νευροψυχολογικής λειτουργικότητας, καθυστέρηση ανάπτυξης, προβλήματα συμπεριφοράς –έκδηλα κυρίως κατά τη σχολική ηλικία- κακές οπτικοκινητικές επιδόσεις και αρνητικές επιδράσεις στη νοητική ανάπτυξη και στη συμπεριφορά και μειωμένη σχολική επίδοση.
- Οι ομάδες παιδιών υψηλού διατροφικού κινδύνου στα οποία ενδείκνυνται τα συμπληρώματα διατροφής είναι κυρίως: τα παιδιά φτωχών οικογενειών (παραμελημένα ή κακοποιημένα), τα παιδιά με ανορεξία, παιδιά ιδιότροπα με αυστηρά επιλεκτική διατροφή, τα παιδιά σε δίαιτα απώλειας βάρους, οι έγκυες έφηβοι, τα παιδιά και οι έφηβοι σε χορτοφαγικές δίαιτες, τα παιδιά με χρόνιες παθήσεις και τα παιδιά που λαμβάνουν συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή.
- Είναι σημαντικό επίσης να τονιστεί ότι ο «δυτικός» τρόπος διατροφής αυξάνει το βάρος των παιδιών δημιουργώντας προβλήματα παχυσαρκίας, παράλληλα όμως, ως κακός τρόπος διατροφής, δεν καλύπτει όλες τις ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά. Τις ανάγκες αυτές, λοιπόν καλύπτουν τα πολυβιταμινούχα συμπληρώματα διατροφής, με χαμηλές δόσεις λιποδιαλυτών βιταμινών (Α, Δ, Ε, Κ), τα οποία περιέχουν συστατικά που ενισχύουν την απορρόφηση ασβεστίου, όπως η Βιταμίνη και η λυσίνη.