| Αγαμία | Η ανυπαρξία γάμου ή η εκούσια αποχή από τη σεξουαλική δράση |
| Αγγειοδιαστολή | Η διεύρυνση των αιμοφόρων αγγείων. Όταν ασκούμαστε έντονα, γρήγορα αισθανόμαστε το δέρμα μας ζεστό. Αυτό συμβαίνει γιατί τα αιμοφόρα αγγεία του δέρματος διαστέλλονται και μεταφέρουν περισσότερο αίμα προς την επιφάνεια του σώματος. Το αίμα φέρνει θερμότητα που προέρχεται από τους μυς. Καθώς ρέει μέσα στο δέρμα, ένα μέρος της θερμότητας αυτής χάνεται προς τα έξω. Όταν κρυώνουμε, συμβαίνει το αντίθετο. Τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται κι έτσι η αιματική ροή προς το δέρμα μειώνεται, κατά συνέπεια μειώνεται και η απώλεια θερμότητας. Η διαδικασία αυτή λέγεται αγγειοσυστολή. |
| Αγγειώδες σπείραμα | Μικροσκοπικό σύμπλεγμα τριχοειδών αιμοφόρων αγγείων στην κεφαλή του νεφρώνα. Μέσα στο αγγειώδες σπείραμα –ή απλά σπείραμα- η πίεση του αίματος εξωθεί υγρό από το εσωτερικό των τριχοειδών προς το νεφρώνα. Τα τοιχώματα του σπειράματος δρουν σαν φίλτρο. Αφήνουν να περάσει νερό και άλατα, όμως εμποδίζουν την έξοδο από το αίμα των αιμοσφαιρίων και των περισσότερων πρωτεϊνών του πλάσματος. |
| Αγνότης | Ακούσια αποχή από κάθε μορφή σεξουαλικής δραστηριότητας |
| Αγχολυτικά φάρμακα | Κατηγορία φαρμάκων που χορηγούνται για την αντιμετώπιση της αγχώδους νεύρωσης. |
| Αδαμαντίνη | Η σκληρή ουσία από την οποία αποτελείται το εξωτερικό του δοντιού. Η αδαμαντίνη είναι το σκληρότερο υλικό του σώματος. Αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από άλατα ασβεστίου και καλύπτει τη μύλη, δηλαδή το μέρος του δοντιού που προβάλλει πάνω από τα ούλα. Αντίθετα προς όλα τα άλλα μέρη του δοντιού, η αδαμαντίνη δεν είναι ζωντανή. Εμποδίζει τη φθορά του και προστατεύει τους μαλακότερους ιστούς στο εσωτερικό του δοντιού. |
| Αδένας | Ομάδα κυττάρων που παράγουν και ελευθερώνουν χημικές ουσίες. Οι αδένες παράγουν χημικές ουσίες και τις ελευθερώνουν μέσα ή πάνω στο σώμα. Η διαδικασία αυτή λέγεται έκκριση. Το σώμα έχει δύο είδη αδένων. Οι εξωκρινείς αδένες διαθέτουν εκφορητικούς πόρους, που εκβάλλουν μέσα σε κοιλότητες του σώματος ή πάνω στην επιφάνεια του, όπως οι σιελογόνοι και οι ιδρωτοποιοί αδένες. Οι ενδοκρινείς αδένες δεν έχουν εκφορητικούς πόρους. Εκκρίνουν τις ορμόνες τους απευθείας στο αίμα. |
| Αδένες σεξουαλικού | Οι ωοθήκες της γυναίκας και οι όρχεις του άνδρα |
| Αδένες του Cowper | Είναι δύο και ονομάζονται επίσης βολβουρηθραίοι αδένες. Βρίσκονται κάτω από τον προστάτη και εκκρίνουν στην ουρήθρα ένα αλκαλικό υγρό, που εξουδετερώνει την επικίνδυνη για τα σπερματοζωάρια οξύτητα και ενισχύει με τον όγκο του το σπερματικό υγρό. Οι εκκρίσεις των αδένων λιπαίνουν επίσης την άκρη του πέους |
| Αδρεναλίνη | Ορμόνη που προετοιμάζει το σώμα για ενδεχόμενο κίνδυνο ή ένταση. Αν ξαφνικά φοβηθούμε ή βρεθούμε σε έξαψη, η καρδιά μας χτυπά δυνατά και η αναπνοή μας γίνεται βαθιά και γρήγορη. Αυτά είναι μόνο δύο από τα αποτελέσματα της αδρεναλίνης (επινεφρίνης), μιας ορμόνης με δράση ασυνήθιστα γρήγορη, που προετοιμάζει το σώμα για επείγουσα δράση. Επιταχύνει την αναπνοή και την καρδιακή συχνότητα και διανέμει επιπλέον ποσότητες αίματος στους μυς. Ταυτόχρονα, επιβραδύνει την πέψη και προκαλεί την απελευθέρωση γλυκόζης από το συκώτι στο αίμα, έτσι ώστε να υπάρχει περισσότερο καύσιμο για τη μυϊκή συστολή. Η αδρεναλίνη συνεργάζεται με το νευρικό σύστημα για να αντιμετωπιστεί καλύτερα ο κίνδυνος και η ένταση. |
| Αερισμός | Η ανταλλαγή του αέρα που γίνεται μεταξύ των πνευμόνων και της ατμόσφαιρας. |
| Αερόβια αναπνοή | Είδος κυτταρικής αναπνοής που απαιτεί την κατανάλωση οξυγόνου. Η αερόβια αναπνοή είναι ο κύριος μηχανισμός με τον οποίο το σώμα προμηθεύεται ενέργεια. Πραγματοποιείται στα μιτοχόνδρια και χρησιμοποιεί οξυγόνο για τη διάσπαση των υπολειμμάτων της γλυκόζης και το σχηματισμό δύο τελικών προϊόντων - διοξειδίου του άνθρακα και νερού. Με αυτό το είδος αναπνοής απελευθερώνεται μεγάλη ποσότητα ενέργειας. Από αυτή, το 40% περίπου χρησιμοποιείται από το σώμα. Το υπόλοιπο διαφεύγει στο περιβάλλον ως θερμότητα. |
| Αεροφόρος κόλπος | Εσωτερικός οστικός χώρος του κρανίου που περιέχει αέρα. Οι αεροφόροι κόλποι βρίσκονται στα οστά που περιβάλλουν τη ρινική κοιλότητα. Βοηθούν στη μείωση του βάρους του κρανίου. Επενδύονται από βλεννογόνο. Η παραρινοκολπίτιδα είναι η φλεγμονή Β των βλεννογόνων αυτών, που προκαλεί πονοκεφάλους και αίσθημα απόφραξης. Μπορεί να οφείλεται σε λοίμωξη · ή αλλεργία |
| ΑΙDS (Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσοποιητικής Ανεπάρκειας) | Νόσος που προκαλείται από τον ιό ΗΙV (ιός της ανοσοποιητικής ανεπάρκειας του ανθρώπου). Ο οργανισμός χάνει την ικανότητα άμυνας και γίνεται ευάλωτος στις αρρώστιες |
| Αιδοίο | Τα εξωτερικά γεννητικά όργανα της γυναίκας |
| Αιδοιολειξία | Μορφή στοματικού έρωτα. Ο ερεθισμός-του αιδοίου της γυναίκας με τη γλώσσα ή τα χείλη |
| Αιθυλική αλκοόλη | Τα οινοπνευματώδη ποτά περιέχουν αιθυλική αλκοόλη. Η αιθυλική αλκοόλη (αιθανόλη) χρησιμοποιείται επίσης σαν διαλύτης, τοπικό αντισηπτικό και χημικό αντιδραστήριο. Η ισχύς των αλκοολούχων ποτών δίνεται συνήθως σε ποσοστό επί %, που δείχνει όγκους αλκοόλης σε 100 όγκους ποτού ή σε καθαρό οινόπνευμα. Η θανατηφόρα δόση για έναν ενήλικα είναι 300 - 400ml καθαρής αιθανόλης (600 - 800 ουίσκυ), αν ληφθούν σε λιγότερο από 1 ώρα. |
| Αίμα | Σύνθετο υγρό που ανεφοδιάζει και συντηρεί τα κύτταρα του σώματος. Το αίμα, ένα είδος υγρού συνδετικού ιστού, αποτελείται από δισεκατομμύρια κύτταρα που κολυμπούν σε ένα υδαρές υγρό. Κάθε στιγμή τροφοδοτεί όλα τα μέρη του σώματος με οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες από τις τροφές και απομακρύνει για απέκκριση τα άχρηστα συστατικά. Το αίμα επίσης μεταφέρει θερμότητα σε όλο το σώμα και βοηθά στην αντιμετώπιση των μικροοργανισμών. |
| Αιμοκάθαρση | Τεχνητός τρόπος απαλλαγής του αίματος από άχρηστες ουσίες και περισσευούμενο υγρό. Αν κάποιος υποφέρει από νεφρική ανεπάρκεια, οι νεφροί του δε λειτουργούν ομαλά. Τότε τα άχρηστα συστατικά και υγρά βαθμιαία συσσωρεύονται στο αίμα. Χωρίς θεραπεία, η κατάσταση αυτή μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνη. Η αιμοκάθαρση είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης αυτής της διαταραχής. Στην πιο συνηθισμένη μέθοδο, το αίμα του ασθενούς περνιέται μέσα από μια συσκευή που λέγεται τεχνητός νεφρός. Εκεί απομακρύνονται οι άχρηστες ουσίες και τα περισσευούμενα υγρά και κατόπιν το αίμα επιστρέφει στο σώμα του ασθενούς. Μια συνεδρία αιμοκάθαρσης μπορεί να διαρκέσει αρκετές ώρες και πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε λίγες μέρες. |
| Αιμομιξία | Σεξουαλικές σχέσεις (ετεροφυλοφιλικές ή ομοφυλοφιλικές) ανάμεσα σε στενούς συγγενείς, όπως μεταξύ πατέρα και κόρης ή αδελφού και αδελφής |
| Αιμοπετάλιο | Κομμάτι από κύτταρο, που βοηθά το αίμα να σχηματίζει θρόμβους Τα αιμοπετάλια λέγονται και θρομβοκύτταρα. Το μέγεθος τους φτάνει το 30% του μεγέθους των ερυθροκυττάρων και συνήθως είναι στρογγυλά και επίπεδα, χωρίς πυρήνα. Τα αιμοπετάλια βοηθούν την πήξη του αίματος και μπλοκάρουν τα τραύματα των μικρών αιμοφόρων αγγείων, κολλώντας μεταξύ τους και σχηματίζοντας μια στερεή μάζα που λέγεται σωρός αιμοπεταλίων. |
| Αιμόπτυση | Είναι η αιμορραγία από τους πνεύμονες. Το χαρακτηριστικό είναι ότι το αίμα αποβάλλεται με βήχα και είναι κόκκινο. Μερικές φορές, πριν από την αιμόπτυση υπάρχει αίσθηση θερμότητας στο μέσο του στήθους και γαργαλισμός στο λάρυγγα. Η αιμόπτυση συνήθως ακολουθεί παροξυσμικό βήχα και απόχρεμψη πτυέλων τα οποία φέρουν νημάτια αίματος. Τα αίτια που μπορεί να προκαλέσουν αιμόπτυση είναι η φυματίωση των πνευμόνων, η πνευμονία, ο καρκίνος των πνευμόνων, ο εχινόκοκκος του πνεύμονας, οι καρδιακές παθήσεις, τα τραύματα του θώρακα κ.λπ. |
| Αιμορραγία | Απώλεια αίματος από ένα αιμοφόρο αγγείο. Εξωτερική αιμορραγία είναι αιμορραγία πάνω στην επιφάνεια του σώματος, ενώ εσωτερική αιμορραγία είναι αυτή που συμβαίνει μέσα στους ιστούς. Μια εσωτερική αιμορραγία μπορεί να ασκήσει πίεση σε κοντινά όργανα και είναι ιδιάιτερα επικίνδυνη όταν συμβεί στον εγκέφαλο. |
| Αιμορραγία ούλων | Συνήθως παρατηρείται μετά από εξαγωγή δοντιού και δε διαρκεί περισσότερο από λίγες ώρες. Σπανιότερα η αιμορραγία των ούλων μπορεί να οφείλεται σε σοβαρές γενικές παθήσεις. |
| Αιμορραγία στομάχου - δωδεκαδάκτυλου | Όταν το αίμα αποβάλλεται με εμετό, έχουμε την αιματέμεση, όταν με: κόπρανα, τη μέλαινα (λόγω της πέψεως του αίματος). Τα αίτια είναι το έλκος, ο καρκίνος στομάχου, κίρρωση του ήπατος κ.λπ. Τα συμπτώματα εξαρτώνται από την ποσότητα του αίματος. Συνήθως είναι ζάλη, λιποθυμία, ωχρότητα, ιδρώτες, ταχυσφυγμία κ.λπ |
| Αιμορραγία του εγκεφάλου | Εκτός από την τραυματική υπάρχει και η αυτόματη, η οποία στα νέα άτομα οφείλεται συνήθως σε ρήξη μικρού συγγενούς ανευρύσματος κάποιου αγγείου του εγκεφάλου, ενώ στα ηλικιωμένα είναι συνήθως αποτέλεσμα υπερτάσεως και βλάβης του αγγείου από αθηρωμάτωση. Πολλές φορές προηγείται κάποιος πονοκέφαλος, ενώ άλλοτε εκδηλώνεται απότομα. Σε μια εγκεφαλική αιμορραγία ο άρρωστος χάνει τις αισθήσεις του ή πέφτει σε κώμα. Στις ευνοϊκές περιπτώσεις, μετά από λίγες μέρες, όταν αποκατασταθούν οι αισθήσεις, ή όλα υποχωρούν ή γίνονται αντιληπτά ημιπληγικά φαινόμενα. Η ημιπληγία αφορά την αντίθετη πλευρά της αιμορραγίας δηλαδή σε αιμορραγία του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου, παραλύει η δεξιά πλευρά του σώματος. |
| Αιμορραγίες | Αιμορραγία καλείται η ροή του αίματος έξω από τα αιμοφόρα αγγεία. Όταν η αιμορραγία αφορά αγγείο κάποιου εσωτερικού οργάνου και το αίμα χύνεται στους ιστούς και μέσα στις φυσιολογικές κοιλότητες (θώρακας, κοιλιά κ.λπ..) καλείται εσωτερική αιμορραγία, ενώ όταν το αίμα ρέει στην εξωτερική επιφάνεια καλείται εξωτερική αιμορραγία. |
| Αιμοφόρο αγγείο | Σωλήνας που μεταφέρει αίμα. Το αίμα φυσιολογικά βρίσκεται μόνο μέσα στα αιμοφόρα αγγεία. Τα αγγεία σχηματίζουν ένα δίκτυο που περνά κοντά από όλα τα κύτταρα του σώματος. Καθώς αντλείται από την καρδιά, το αίμα κυκλοφορεί μέσα σε αυτό το δίκτυο, τροφοδοτώντας τους ιστούς και απομακρύνοντας τις άχρηστες ουσίες. Οι κύριοι τύποι αγγείων είναι οι αρτηρίες, οι φλέβες και τα τριχοειδή. Κάθε τύπος έχει διαφορετικό σχήμα, όμως όλα έχουν αυλό μέσα από τον οποίο ρέει το αίμα. |
| Αίσθηση | Σύστημα που καταγράφει ειδικού τύπου μεταβολές στο εσωτερικό ή το εξωτερικό του σώματος. Οι αισθήσεις μας κάνουν ικανούς να αντιδρούμε στο περιβάλλον μας, ή σε μεταβολές που συμβαίνουν στο εσωτερικό του σώματος μας. Ο άνθρωπος έχει πέντε ειδικές αισθήσεις - όραση, ακοή, γεύση, όσφρηση και αίσθηση της ισορροπίας. Οι αισθήσεις αυτές λειτουργούν με υποδοχείς που βρίσκονται μέσα σε ειδικά αισθητήρια όργανα. Επίσης, υπάρχουν σε γενικές αισθήσεις, όπως η αφή, που λειτουργούν με υποδοχείς διάσπαρτους σε όλο το σώμα. |
| Αισθησιακό | Αυτό που αφορά ή προκαλεί σεξουαλική επιθυμία ή ηδονή |
| Αισθητική περιοχή | Μοίρα του εγκεφαλικού φλοιού που αναλύει πληροφορίες ερχόμενες από αισθητικούς υποδοχείς. Οι αισθητικές περιοχές δέχονται πληροφορίες από αισθητήρια όργανα και άλλους υποδοχείς του σώματος. Ταξινομούν και αναλύουν τις πληροφορίες αυτές ώστε να γίνουν κατανοητές. Η επεξεργασία πληροφοριών από διαφορετικές αισθήσεις γίνεται σε διαφορετικά μέρη του φλοιού. Π.χ. τα σήματα που έρχονται από τα μάτια αρχικά αναλύονται από τον οπτικό φλοιό, που βρίσκεται στο πίσω μέρος του εγκεφάλου. |
| Αισθητικός νευρώνας | Νευρώνας που μεταφέρει σήματα προς το κεντρικό νευρικό σύστημα. Οι αισθητικοί νευρώνες λέγονται και κεντρομόλοι νευρώνες (κεντρομόλος είναι αυτός που φέρνει κάτι προς το κέντρο). Αγουν (μεταφέρουν) νευρικά ερεθίσματα από διάφορα μέρη του σώματος προς το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ). Μερικοί αισθητικοί νευρώνες ενεργοποιούνται απευθείας από ερεθίσματα φυσικά ή χημικά. Αλλοι ενεργοποιούνται έμμεσα, με ειδικά νευρικά κύτταρα που λέγονται υποδοχείς. Από τους υποδοχείς, άλλοι είναι διασκορπισμένοι σε όλο το σώμα και άλλοι βρίσκονται σε ειδικά αισθητήρια όργανα, όπως τα μάτια και τα αφτιά. |
| Ακοή | Η αίσθηση που καταγράφει τον ήχο. Ο ήχος δημιουργείται από κύματα πίεσης που ταξιδεύουν στον αέρα, στα υγρά και τα στερεά. Η ένταση του ήχου εξαρτάται από τη δύναμη των κυμάτων του. Το ύψος του ήχου εξαρτάται από τη συχνότητα των κυμάτων. Η συχνότητα είναι μέγεθος που μετράει το πόσο γρήγορα ένα κύμα ακολουθεί το προηγούμενο του. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να ακούσουν ήχους συχνότητας μεταξύ 20 και 20.000 χερτς (κύματα ανά δευτερόλεπτο). Με την πάροδο του χρόνου, η ικανότητα μας να ακούμε υψίσυχνους ήχους μειώνεται. |
| Ακράτεια ούρων | Η αδυναμία λειτουργίας του σφικτηριακού μηχανισμού της ουρήθρας. |
| Ακρο πόδι | Μέρος του κάτω άκρου που χρησιμεύει στη στήριξη, στην ισορροπία και τη μετακίνηση του σώματος. Το άκρο πόδι περιέχει 26 διαφορετικά οστά. Όπως και στο χέρι, τα οστά αυτά χωρίζονται σε τρεις ομάδες: τα οστά του ταρσού, τα μετατάρσια στο πέλμα και τις φάλαγγες των δαχτύλων. Ισχυροί σύνδεσμοι · συγκρατούν τα οστά για να μπορούν να σηκώνουν το βάρος του σώματος. |
| Ακρο χέρι | Μέρος του άνω άκρου που χρησιμεύει στο πιάσιμο αντικειμένων. Το άκρο χέρι έχει 27 οστά. Αυτά χωρίζονται σε 3 ομάδες — τα οστά του καρπού, τα οστά του μετακαρπίου στην παλάμη και τις φάλαγγες των δαχτύλων. Πάνω από 30 μύες εξασφαλίζουν την κίνηση προς πολλές κατευθύνσεις. |
| Αλλαντίαση | Οξεία δηλητηρίαση που οφείλεται στην εξωτοξίνη που δημιουργείται από την αναερόβιο ανάπτυξη του κλωστηριδίου της αλλαντιάσεως, που αναπτύσσεται σε κακώς διατηρημένες τροφές και κυρίως αλλαντικά και κονσέρβες. |
| Αλλεργία | Υπερβολικά έντονη ανοσοαντίδραση προς κάποιο αντιγόνο. Αν είστε αλλεργικός, ή υπερευαίσθητος, προς κάτι, τότε το ανοσοποιητικό σας σύστημα παράγει μια αλλεργική αντίδραση. Προσβάλλει την ουσία που προκαλεί την αλλεργία και απελευθερώνονται συστατικά της κατηγορίας της ισταμίνης που παρενοχλούν τη λειτουργία των συστημάτων του σώματος. Οι αλλεργικές αντιδράσεις προκαλούνται από ουσίες που λέγονται αλλεργιογόνα. Περιλαμβάνουν μεγάλη ποικιλία συμπτωμάτων από δερματικά εξανθήματα έως ασθματική κρίση και απώλεια συνείδησης. Μερικά είδη αλλεργικών αντιδράσεων συμβαίνουν σχεδόν ακαριαία, ενώ άλλα χρειάζονται αρκετές ώρες για να γίνουν εμφανή. |
| Αλλεργιογόνο | Ουσία που εκλύει αλλεργική αντίδραση. Το αλλεργιογόνο είναι ακίνδυνο για τους περισσότερους ανθρώπους και επικίνδυνο για τους αλλεργικούς. Στα αλλεργιογόνα περιλαμβάνεται μια τεράστια ποικιλία ουσιών. Μερικά αλλεργιογόνα προκαλούν αντίδραση όταν έρθουν σε επαφή με το δέρμα. Σε αυτά ανήκουν χημικές ουσίες όπως αρώματα, συστατικά που προέρχονται από φύλλα φυτών καθώς και μερικά μέταλλα. Πολλά αλλεργιογόνα, όπως ουσίες που βρίσκονται στα δημητριακά, τα αβγά, τα ψάρια και μερικά φάρμακα, συνήθως αντιβιοτικά, μπαίνουν στο σώμα από την πεπτική οδό. Μια τρίτη ομάδα αλλεργιογόνων βρίσκεται στον αέρα που αναπνέουμε. Σε αυτά περιλαμβάνεται η γύρη των λουλουδιών και τα κόπρανα από το άκαρι της σπιτικής σκόνης. |
| Αλληλόμορφο γονίδιο | Μία από τις δύο ή περισσότερες μορφές του ίδιου γονιδίου. Στα περισσότερα κύτταρα του σώματος υπάρχουν δύο ομάδες ομόλογων χρωμοσωμάτων. Τα χρωμοσώματα κάθε ζεύγους έχουν διαφορετικές «εκδόσεις» των ίδιων γονιδίων, που λέγονται αλληλόμορφα γονίδια. Οι αλληλόμορφοι τύποι κάθε γονιδίου φυσιολογικά βρίσκονται στην ίδια θέση πάνω στα ομόλογα χρωμοσώματα. Ελέγχουν το ίδιο χαρακτηριστικό, όμως συχνά μόνο ένα από τα δύο αλληλόμορφα τίθεται σε δράση. Στο ανθρώπινο είδος συνολικά, πολλά γονίδια έχουν δεκάδες αλληλόμορφους τύπους. Όμως, μόνο δύο αλληλόμορφοι τύποι ενός γονιδίου μπορούν να συνυπάρχουν στο ίδιο κύτταρο. |
| Αλμπινισμός | Αίτιο: Κληρονομική διαταραχή που οφείλεται σε ελαττωματικό γονίδιο (ή γονίδια). Εκδηλώσεις: Ανικανότητα παραγωγής της χρωστικής μελανίνη. Οι άνθρωποι με αλφισμό έχουν ωχρό δέρμα και άσπρα μαλλιά. Εύκολα παθαίνουν ηλιακά εγκαύματα. |
| Αλφισμός | Αίτιο: Κληρονομική διαταραχή που οφείλεται σε ελαττωματικό γονίδιο (ή γονίδια). Εκδηλώσεις: Ανικανότητα παραγωγής της χρωστικής μελανίνη. Οι άνθρωποι με αλφισμό έχουν ωχρό δέρμα και άσπρα μαλλιά. Εύκολα παθαίνουν ηλιακά εγκαύματα. |
| Αλως | Η σκούρα περιοχή που περιβάλλει τη θηλή του μαστού και διογκώνεται ελαφρά κατά τη σεξουαλική διέγερση |
| Αμινοξύ | Δομική μονάδα των πρωτεϊνών. Υπάρχουν 20 διαφορετικά είδη αμινοξέων στο σώμα, που μπορούν να συνδυαστούν με διάφορους τρόπους. Τα αμινοξέα περιέχουν άνθρακα Γ, οξυγόνο και υδρογόνο. Επίσης περιέχουν στο μόριό τους μια αμινομάδα (ΝΗ 2), η οποία αποτελείται από ένα άτομο αζώτου και δύο υδρογόνου. Ο χημικός δεσμός μεταξύ δύο γειτονικών αμινοξέων μέσα στο πρωτεϊνικό μόριο λέγεται πεπτιδικός δεσμός και η αλυσίδα των αμινοξέων λέγεται πεπτίδιο. |
| Αμινοφυλίνη | Χημική ουσία που ανήκει στις ξανθίνες και έχει σαν κύρια θεραπευτική ιδιότητα τη χάλαση των λείων μυϊκών ινών των βρόγχων. Έτσι, χρησιμοποιείται μαζί με άλλα φάρμακα για τη θεραπεία του άσθματος, της χρόνιας πνευμονοπάθειας και της συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας. |
| Αμνιακό υγρό | Το υγρό που περιβάλλει το έμβρυο στη μήτρα και αποτελεί περιεχόμενο του αμνιακού σάκου. |
| Αμνιακός σάκος | Λεπτός διαφανής σάκος μέσα στον οποίο βρίσκεται το έμβρυο |
| Αμνιο | Μεμβράνη γεμάτη με υγρό που περιβάλλει το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Το άμνιο είναι σαν διαφανές μπαλόνι. Περιβάλλει το έμβρυο, όμως χωρίζεται από αυτό με ένα χώρο που περιέχει το αμνιακό υγρό. Το έμβρυο πλέει μέσα στο υγρό, που δρα σαν απορροφητήρας κραδασμών και προστατεύει το έμβρυο από ξαφνικά χτυπήματα. Στη διάρκεια της κύησης, μερικές φορές οι γιατροί εκτελούν αμνιοκέντηση, δηλαδή παίρνουν για εξέταση ένα μικρό δείγμα αμνιακού υγρού. Με τη μελέτη των κυττάρων του υγρού, οι γιατροί μπορούν να προειδοποιήσουν έγκαιρα τους γονείς για τυχόν γενετικές διαταραχές · του εμβρύου. |
| Αμοιβαδική δυσεντερία | Αίτιο: Πρωτόζωο (εντεροαμοιβάδα η ιστολυτική). Μετάδοση: Με μολυσμένο νερό και τροφές, ειδικά τροφές που δεν έχουν μαγειρευτεί. Εκδηλώσεις: Πολλαπλασιάζεται στο παχύ έντερο και μπορεί να προκαλέσει διάρροια και αιμορραγία του εντερικού τοιχώματος. |
| Αμυγδαλή | Μάζα λεμφικού ιστού στο πίσω μέρος της ρινικής κοιλότητας. Υπάρχουν δύο αμυγδαλές στο πίσω μέρος της οροφής του στόματος και ένα μικρότερο ζευγάρι στη βάση της γλώσσας. Βοηθούν στην προστασία του φάρυγγα και των αεροφόρων οδών από λοιμώξεις. Οι αμυγδαλές αποκτούν το πλήρες μέγεθος τους στην παιδική ηλικία, περίοδο κατά την οποία συχνά παθαίνουν φλεγμονή. |
| Αμφιβληστροειδής | Υμένας που περιέχει φωτοευαίσθητα κύτταρα. Ο αμφιβληστροειδής πρακτικά είναι μια λεπτή οθόνη που επενδύει εσωτερικά το μάτι. Η πίσω μοίρα του, που λέγεται οπτικός αμφιβληστροειδής, έχει πλούσια αιματική τροφοδοσία και περιέχει 125 εκατομμύρια φωτοϋποδοχείς. Αυτοί ανήκουν σε φωτοευαίσθητα κύτταρα που συνδέονται με το οπτικό νεύρο, μέσω του οποίου στέλνουν σήματα στον εγκέφαλο. Το κεντρικό σημείο του οπτικού αμφιβληστροειδούς, που λέγεται οπτικό βοθρίο και βρίσκεται στο μέσο μιας μεγαλύτερης περιοχής, της ωχρής κηλίδας, καταγράφει λεπτομέρειες των ειδώλων σε επαρκή φωτισμό. Όμως, δε λειτουργεί καλά στο λίγο φως. |
| Αμφιφυλόφιλος | Αυτός που ελκύεται και από τα δύο φύλα ή έχει σεξουαλικές σχέσεις και με άνδρες και με γυναίκες |
| Αναβολισμός | Το μέρος του μεταβολισμού στο οποίο οικοδομούνται συστατικά. Με τις αναβολικές αντιδράσεις το σώμα σχηματίζει σύνθετες οργανικές ενώσεις από απλούστερες. Οι αντιδράσεις αυτές φυσιολογικά απαιτούν «ώθηση» ενέργειας. Παραδείγματα αναβολικών αντιδράσεων είναι ο σχηματισμός πρωτεϊνών από αμινοξέα (πρωτεϊνοσύνθεση) και ο σχηματισμός γλυκογόνου από γλυκόζη. |
| Αναδιπλασιασμός | Η διεργασία κατά την οποία ένα μόριο νουκλεϊκού οξέος αυτοαναπαράγεται. Λίγο πριν διαιρεθεί ένα κύτταρο, τα μόρια του DΝΑ αντιγράφουν τον εαυτό τους (αναδιπλασιάζονται). Έτσι εξασφαλίζεται η μεταβίβαση στο νέο κύτταρο όλων των οδηγιών. |
| Αναιμία | Κατάσταση όπου το αίμα περιέρχει μειωμένα επίπεδα αιμοσφαιρίνης. Η αναιμία είναι μια συνηθισμένη διαταραχή, που εμποδίζει το αίμα να μεταφέρει πλήρεις ποσότητες οξυγόνου. Ο αναιμικός έχει πολύ λίγα ερυθρά αιμοσφαίρια, ή πολύ λίγη αιμοσφαιρίνη στο καθένα. Έτσι, οι άνθρωποι που έχουν αναιμία συνήθως είναι χλομοί και κουράζονται εύκολα. Η αναιμία προκαλείται συχνά από έλλειψη σιδήρου ή έλλειψη των βιταμινών που είναι απαραίτητες για την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων. |
| Αναισθησία | Η απώλεια της δυσάρεστης αίσθησης του πόνου. Διακρίνεται σε τοπική, δηλαδή η απώλεια αίσθησης μόνο σε μία περιοχή του σώματος, και σε γενική που αφορά όλο το σώμα. |
| Αναλγητικά φάρμακα | Φάρμακα που καταστέλλουν τον πόνο |
| Ανανήπτης | Εκείνος που παρέχει πρώτες βοήθειες στο άτομο που έχει χάσει τις αισθήσεις του. |
| Αναπαραγωγικό σύστημα | Το σύνολο των οργάνων του ανθρωπίνου σώματος που συμμετέχουν στην αναπαραγωγή. Οι άνθρωποι κάνουν παιδιά με τη διαδικασία της φυλετικής αναπαραγωγής. Σε αυτή συμμετέχουν εξειδικευμένα γεννητικά κύτταρα που παράγονται από τον άντρα και τη γυναίκα. Τα κύτταρα αυτά έρχονται σε επαφή με τη γενετήσια πράξη (συνουσία) και έτσι σχηματίζονται νέα ανθρώπινα πλάσματα. Τα αναπαραγωγικά όργανα των αντρών και των γυναικών λέγονται και γεννητικά όργανα. Στην κύηση, το αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας προσφέρει προστατευτικό περιβάλλον στο αναπτυσσόμενο βρέφος. Το ανδρικό και το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα έχουν συμπληρωματικούς ρόλους. Στα συμπτώματα των ανωμαλιών του αναπαραγωγικού συστήματος των ανδρών περιλαμβάνονται ο πόνος κατά την ούρηση, τα ογκίδια ή έλκη του πέους, το οίδημα στο όσχεο και οι πόνοι στους όρχεις. Στις γυναίκες, τα συμπτώματα είναι λευκόρροια ή ερεθισμός στον κόλπο, εξωτερικά έλκη των γεννητικών οργάνων, πόνοι στην κοιλιά ή στην πύελο, απουσία περιόδου ή αφύσικα δύσκολες περίοδοι και πόνοι κατά τη συνουσία. |
| Ανάπλαση οστών | Ο όρος αναφέρεται στη διαδικασία που συντελεί στη διατήρηση του σχήματος και των αναλογιών των οστών και επαναφέρει το αρχικό σχήμα τους ύστερα από κάποιο κάταγμα. Η χημική διάσπαση του οστίτη ιστού γίνεται από τους οστεοκλάστες, οστικά κύτταρα που εκκρίνουν ένζυμα για τη διάσπαση του κολλαγόνου, καθώς και άλατα ασβεστίου που εναποτίθενται στο χόνδρο που θα επανασχηματίσει το οστό. |
| Αναπνευστική αλκάλωση | Όταν στο αίμα οι τιμές είναι Ρh > 7,45 και ΡCO2< 35. Η αναπνευστική αλκάλωοη, που μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια, οφείλεται σταθερά σε υπεραερισμό. Αν είναι οξεία, υπάρχει μικρή μεταβολική αντιρρόπηση, ενώ, αν είναι χρόνια, η μεταβολική αντιρρόπηση μπορεί να φέρει το ρΗ σε σχεδόν φυσιολογικά επίπεδα. |
| Αναπνευστική ανακοπή | Παύση της αναπνοής |
| Αναπνευστική ανεπάρκεια | Κατάσταση κατά την οποία ανεβαίνει το επίπεδο διοξειδίου του άνθρακα του αίματος και πέφτει το επίπεδο οξυγόνου. |
| Αναπνευστική οδός | Η ανατομική οδός με την οποία μεταφέρεται αέρας προς και από τους πνεύμονες. Με την αναπνευστική οδό ο αέρας που εισπνέεται φτάνει στους πνεύμονες. Συνήθως μπαίνει και βγαίνει από τη μύτη, όμως σε έντονη σωματική άσκηση, ρέει και από το στόμα. Το πρώτο μέρος της αναπνευστικής οδού είναι η ρινική κοιλότητα. Από εκεί ο αέρας ταξιδεύει μέσα από αλληλοσυνδεόμενους σωλήνες και φτάνει τελικά σε μικροσκοπικούς αεροφόρους σάκους μέσα στους πνεύμονες, που λέγονται κυψελίδες. Το μεγαλύτερο μέρος της αναπνευστικής οδού επενδύεται με μεμβράνη · που παράγει κολλώδη βλέννα στην οποία παγιδεύονται τα ξένα σώματα, π.χ. βακτήρια και σκόνη. Η βλέννα απομακρύνεται από τους πνεύμονες με μικροσκοπικές τρίχες, τις βλεφαρίδες. Είτε την καταπίνουμε, είτε την αποβάλλουμε με βήχα, φτάρνισμα ή φύσημα της μύτης. |
| Αναπνευστική οξέωση | Όταν στο αίμα οι τιμές είναι Ρh 45. Η αναπνευστική οξέωση, που μπορεί να είναι χρόνια ή οξεία, οφείλεται σταθερά σε υποαερισμό. Αν είναι οξεία υπάρχει μικρή μόνο μεταβολική αντιρρόπηση αν είναι χρόνια, η μεταβολική αντιρρόπηση μπορεί να είναι τόση, που το ρΗ να είναι κοντά στο φυσιολογικό |
| Αναπνευστική συχνότητα | Ο ρυθμός της αναπνοής. Σε συνθήκες ανάπαυσης, οι περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν 12-15 αναπνοές το λεπτό, όμως στην εργώδη σωματική άσκηση η συχνότητα αυτή μπορεί να αυξηθεί πάνω από δύο φορές. Η αναπνευστική συχνότητα ελέγχεται από το αναπνευστικό κέντρο, που βρίσκεται στο εγκεφαλικό στέλεχος. Παρά το γεγονός ότι μπορούμε με τη θέληση μας να μεταβάλλουμε την αναπνευστική συχνότητα, το εγκεφαλικό στέλεχος ασκεί το συνολικό έλεγχο. |
| Αναπνευστικό σύστημα | Σύστημα του σώματος που συλλέγει οξυγόνο από τον αέρα και αποβάλλει διοξείδιο του άνθρακα. Το αναπνευστικό σύστημα συνεργάζεται με το κυκλοφορικό σύστημα για τη διανομή οξυγόνου στα κύτταρα ώστε να πραγματοποιείται η αερόβια κυτταρική αναπνοή.Επίσης, απαλλάσει το σώμα από το διοξείδιο του άνθρακα, ένα άχρηστο τελικό προϊόν. Το σύστημα έχει δύο μέρη. Η αναπνευστική οδός οδηγεί το οξυγόνο μέσα και έξω από το σώμα, ενώ οι πνεύμονες εκτελούν την ανταλλαγή των αερίων μεταξύ του αέρα και του αίματος. |
| Αναπνευστικοί μύες | Χαρακτηρίζονται οι μεσοπλεύριοι μύες και το διάφραγμα. Με τη σύσπαση και τη χάλαση των αναπνευστικών μυών μεταβάλλεται συνεχώς ο όγκος της θωρακικής κοιλότητας και έτσι γίνεται η εισπνοή και η εκπνοή |
| Αναπνοή | Η διαδικασία με την οποία γίνεται η ανταλλαγή του οξυγόνου με το διοξείδιο του άνθρακα στα κύτταρα του σώματος και στο αίμα και με την οποία αξιοποιείται το οξυγόνο από τα κύτταρα για την παραγωγή ενέργειας. Αυτό επιτυγχάνεται με την άντληση αέρα μέσα και έξω από τους πνεύμονες, σε μια διαδικασία που ονομάζεται αναπνοή. Οι πνεύμονες δεν έχουν δικούς τους μυς. Ο αέρας μετακινείται μέσα και έξω από αυτούς ως αποτέλεσμα μεταβολών στο σχήμα της θωρακικής κοιλότητας. Οι μεταβολές αυτές προκαλούνται κυρίως από το διάφραγμα και τους μεσοπλεύριους μυς. Στην έντονη, βαθιά αναπνοή, συμμετέχουν επίσης και άλλοι μύες. Οι μύες του τραχήλου αυξάνουν τον όγκο της θωρακικής κοιλότητας, ενώ οι κοιλιακοί μύες τον μειώνουν. |
| Αναπνοή μηχανική | Πρόκειται για τεχνική διαδικασία χορήγησης αέρα στους πνεύμονες ατόμου που δεν μπορεί να αναπνεύσει. Κατ΄ αρχάς στον ασθενή χορηγούνται ηρεμιστικά ή μυοχαλαρωτικά. Στη συνέχεια εισάγεται ένα λαρυγγοσκόπιο στο λαιμό του ασθενούς για να μπορέσει να εξετάσει τις φωνητικές χορδές και το επάνω τμήμα της τραχείας. Ένας εύκαμπτος σωλήνας περνά μέσα από το λαιμό και ανάμεσα από τις φωνητικές χορδές στην τραχεία, διαδικασία που λέγεται διασωλήνωση της αναπνευστικής οδού. Ο ενδοτραχειακός σωλήνας προσαρμόζεται στον αεριστήρα που στέλνει αέρα στους πνεύμονες του ασθενούς. |
| Αναπνοή τεχνητή | Πρόκειται για επείγουσα διαδικασία που χρησιμοποιείται για την αποκατάσταση της αναπνοής. Μερικές κοινές αιτίες επειγουσών καταστάσεων σχετικών με την αναπνοή περιλαμβάνουν απόφραξη των αναπνευστικών οδών, κατάποση ουσιών, τραύμα στο στήθος ή τους πνεύμονες, καρδιακή προσβολή, πνιγμό, ηλεκτροπληξία και αντίδραση σε τσιμπήματα εντόμων. Αν ένα άτομο δεν αναπνέει, δεν θα παρατηρείται ανεβοκατέβασμα του στήθους ή της κοιλιάς και δεν θα μπορείτε να ακούσετε ή να νιώσετε αέρα να εκπνέεται. Για να βεβαιωθείτε, γονατίστε κοντά στο άτομο και στρίψτε το κεφάλι σας έτσι ώστε το αφτί σας να είναι ακριβώς επάνω από το στόμα και τη μύτη του. Αν δεν μπορείτε να ακούσετε ή να νιώσετε αναπνοή στο αφτί σας, προσπαθήστε να αποκαταστήσετε την αναπνοή. Η μέθοδος τεχνητής αναπνοής που χρησιμοποιείται πιο συχνά είναι η ανάνηψη στόμα με στόμα (φιλί της ζωής). Αν δεν αναπνέει κάποιο άτομο και δεν υποψιάζεστε τραύμα στο λαιμό, προχωρήστε και στα τέσσερα παρακάτω στάδια. Αν υποψιάζεστε τραύμα λαιμού, μη στρέφετε ή γυρίζετε το κεφάλι. Σηκώστε ελαφρά το πηγούνι για να ανοίξετε την αναπνευστική οδό. Η ανάνηψη στόμα με στόμα ή «φιλί της ζωής» είναι η βασική διαδικασία για την αποκατάσταση της αναπνοής. |
| Αναπνοής κύκλος | Πρόκειται για τη λειτουργία πρόσληψης του οξυγόνου και αποβολής του διοξειδίου του άνθρακα. Και η αναπνοή και η αποστολή αίματος στο σώμα από την καρδιά είναι ζωτικά για τη μεταφορά οξυγόνου-διοξειδίου του άνθρακα από τα κύτταρα. Το οξυγόνο του αέρα που εισπνέεται από τους πνεύμoνες μπαίνει στο αίμα. Αυτό το πλούσιο σε οξυγόνο αίμα μεταφέρεται από τους πνεύμονες στην καρδιά, η οποία στη συνέχεια το στέλνει μέσω των αρτηριών σε όλα τα μέρη του σώματος. Τότε το οξυγόνο πηγαίνει από το αίμα στα κύτταρα και σε αντάλλαγμα το διοξείδιο του άνθρακα περνά στο αίμα. Το αίμα, πλούσιο σε διοξείδιο του άνθρακα, επιστρέφει στην καρδιά μέσω των φλεβών. Η καρδιά το στέλνει στους πνεύμονες από όπου το διοξείδιο του άνθρακα εκπνέεται και εισπνέεται οξυγόνο για να συμπληρωθεί ο κύκλος της αναπνοής. Αν σταματήσει η αναπνοή και η καρδιά πάψει να χτυπά, δεν μπορεί να μπει οξυγόνο στο αίμα, το οποίο δεν μπορεί να κυκλοφορήσει. Ο θάνατος επέρχεται γρήγορα, εκτός αν αποκατασταθούν γρήγορα και η αναπνοή και η κυκλοφορία. |
| Αναρρόφηση | Αφαίρεση υγρού από το σώμα με αναρρόφηση, ή τυχαία εισπνοή στερεού ή υγρού. |
| Αναρρόφηση διά βελόνας | Αφαίρεση υγρού για εξέταση με αναρρόφηση μέσω μιας κοίλης βελόνας προσαρμοσμένης σε σύριγγα. |
| Αναρρόφηση περικαρδιακού υγρού | Μερικές φορές συγκεντρώνεται υγρό μεταξύ της καρδιάς και του περικαρδιακού σάκου, που την περιβάλλει, το οποίο παρακωλύει τη λειτουργία της. Η βελόνα αναρρόφησης του υγρού που θα σταλεί στο εργαστήριο για εξέταση και καλλιέργεια οδηγείται με τη βοήθεια των υπερήχων. Η παρουσία υγρού υποδηλώνει φλεγμονή του περικαρδίου, η οποία μπορεί να προκληθεί από αυτοάνοσο νόσημα, από ίνωση ή από το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης. Υγρό επίσης είναι δυνατόν να συγκεντρωθεί ως αποτέλεσμα ορμονικών και βιοχημικών διαταραχών ή κακοηθειών. |
| Αναρρόφησης πνευμονία | Μια μορφή πνευμονίας που προκαλείται από εισπνοή στους πνεύμονες κάποιας άλλης ουσίας εκτός από αέρα. |
| Ανασταλτικό ΑCΕ | Ανασταλτικό του μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτενσίνη. |
| Ανασταλτικό ενζύμου | Φάρμακο που αναστέλλει τη δράση ενός ενζύμου. |
| Ανασταλτικό Η1 (ισταμίνης) | Αντιισταμινικό φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία αλλεργικών αντιδράσεων. |
| Ανασταλτικό Η2 (ισταμίνης) | Αντιισταμινικό φάρμακο που εμποδίζει την ισταμίνη να προκαλέσει έκκριση γαστρικού οξέος. Το φάρμακο χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του γαστρικού |
| Αναστολείς ΑCΕ | Οι αναστολείς ΑCΕ είναι μια σχετικώς καινούρια ομάδα φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση καρδιοπαθειών (ο πρώτος αναστολέας ΑCΕ χρησιμοποιήθηκε το 1981). Σε υπέρταση, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που τα άλλα αντιυπερτασικά παρουσίασαν ανεπιθύμητες παρενέργειες, χορηγούνται αναστολείς ΑCΕ. Μερικές φορές χρησιμοποιούνται επίσης σε συνδυασμό με διουρητικά για την αντιμετώπιση της καρδιακής ανεπάρκειας. Οι αναστολείς ΑCΕ που χορηγούνται ουνήθως είναι οι εξής: καπτοπρίλη, εναλοπρίλη κιναπρίλη, λισινοπρίλη, περινδοπρίλη, ραμπρίλη. |
| Αναστολείς ΑCΕ: μηχανισμός δράσης | Τα αρχικά ΑCΕ σημαίνουν «Μετατρεπτικό Ένζυμο της Αγγειοτενσίνης». Οι αναστολείς ΑCΕ αναστέλλουν τη δράση ενός ειδικού ενζύμου το οποίο βοηθά στη σύσπαση του τοιχώματος των αγγείων. Κατά συνέπεια, τα αγγεία διαστέλλονται, διευκολύνοντας έτσι τη ροή του αίματος και μειώνοντας την αρτηριακή πίεση. |
| Αναστολείς διαύλων ασβεστίου: αντενδείξεις | Σχετική αντένδειξη αποτελούν η ασταθής αρτηριακή πίεση, η δυσλειτουργία ήπατος και νεφρών, η κύηση και η γαλουχία. Σε αντίθεση με τους β-αναστολείς, οι ανταγωνιστές διαύλων ασβεστίου μπορούν να χορηγηθούν με μικρότερες προφυλάξεις σε ασθενείς με βρογχικό άσθμα. |
| Αναστολείς διαύλων ασβεστίου: μηχανισμός δράσης | Οι αναστολείς καναλιών Ca παρεμποδίζουν τη ροή του ασβεστίου στις μυϊκές ίνες που περιβάλλουν τα αγγεία και έτσι αυτά διαστέλλονται. Έτσι, η προσπάθεια που χρειάζεται η καρδιά για να εξωθήσει το αίμα προς την κυκλοφορία είναι μειωμένη. |
| Αναστολείς μονοαμινοοξειδάσης | Τα φάρμακα αυτά μπλοκάρουν τη δράση του ενζύμου μονοαμινοξειδάση, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη χημική διάσπαση των νευρομεταδοτών, που βρίσκονται στον εγκέφαλο. Ορισμένες τροφές, όπως το τυρί, το κόκκινο κρασί, τα εκχειλίσματα μαγιάς και οι μπανάνες, περιέχουν μια χημική ουσία που έχει παρόμοια δράση με εκείνη των νευρομεταδοτών. Οι αναστολείς μονοαμινοοξειδάσης που χορηγούνται με τροφές που περιέχουν αυτή την ουσία ή μαζί με ορισμένα άλλα φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν σοβαρότατη και ορισμένες φορές μοιραία άνοδο της πίεσης. |
| Αναστολείς, διαύλων ασβεστίου (Ca) | Τα φάρμακα αυτά είναι χρήσιμα για την αντιμετώπιση πολλών τύπων καρδιοπαθειών και κυκλοφοριακών διαταραχών. Βοηθούν στην πρόληψη κρίσεων στηθάγχης και ρυθμίζουν την καρδιακή συχνότητα και δίνουν το ρυθμό σε αρρυθμίες. Επίσης, βελτιώνουν την κυκλοφορία του αίματος, απαραίτητη προϋπόθεση για την αντιμετώπιση των αρτηριακών διαταραχών και της υπέρτασης. Ακόμη, χορηγούνται στην καρδιακή ανεπάρκεια, επειδή έχουν την ιδιότητα να μειώνουν το προ και μετά φορτίο της καρδιάς. Οι συνήθως χρησιμοποιούμενοι αναστολείς διαύλων ασβεστίου είναι οι εξής: νιφεδιπίνη, νιμοδιπίνη, βεραπαμύλιο. |
| Αναστολές της ανάπτυξης | Συγγενείς ανωμαλίες που προκαλούν καταστροφή ενός τμήματος του εμβρύου που μέχρι τότε αναπτυσσόταν κανονικά. Μια ρήξη της αμνιακής μεμβράνης που περιβάλλει το έμβρυο, για παράδειγμα, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να αιωρείται ελεύθερα ένα νήμα μεμβράνης στο αμνιακό υγρό και να τυλιχτεί γύρω από το χέρι ή τα δάχτυλα χεριού ή ποδιού του εμβρύου. Αν αποκοπεί η τροφοδοσία με αίμα, τα μέλη αυτά μπορεί να μην αναπτυχθούν ποτέ. Τα παιδιά αυτά είναι γενετικά φυσιολογικά και ο κίνδυνος να εμφανιστεί μια τέτοια ανωμαλία σε επόμενη εγκυμοσύνη είναι πολύ μικρός. |
| Αναστόμωση | Φυσική ή τεχνητή σύνδεση δύο σωληνοειδών διαύλων, όπως τα αιμοφόρα αγγεία, που μπορεί να ενώνονται φυσιολογικά ή όχι. |
| Αναστροφή | Ένα ελάττωμα χρωμοσώματος κατά το οποίο ένα κομμάτι του αναποδογυρίζεται αντιστρέφοντας τη σειρά των γενετικών του οδηγιών. |
| Αναστροφή τραχήλου της μήτρας | Κατάσταση κατά την οποία τα κύτταρα που παράγουν βλέννα, όπως αυτή μέσα στον τράχηλο της μήτρας, σχηματίζουν ένα στρώμα στην εξωτερική επιφάνειά του. |
| Ανάταξη κατάγματος | Η τεχνική του χειρισμού ή της χειρουργικής ευθυγράμμισης των μετατοπισμένων άκρων οστού που έσπασε. |
| Ανατομία | Η μελέτη της κατασκευής του σώματος |
| Ανατομική τοπογραφική | Περιγράφει τα εξωτερικά σημεία στην επιφάνεια του σώματος, που αντιστοιχούν στα εσωτερικά όργανα |
| Αναφυλακτική καταπληξία | Αλλεργική αντίδραση επικίνδυνη για τη ζωή. Στη σπάνια αυτή αλλεργική αντίδραση, το ανοσοποιητικό σύστημα απελευθερώνει μεγάλες ποσότητες ισταμίνης και άλλων χημικών ουσιών, που προκαλούν αγγειοδιαστολή, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε καταπληξία (σοκ). Το αναφυλακτικό σοκ εγκαθίσταται μέσα σε λίγα λεπτά και μπορεί γρήγορα να γίνει πολύ επικίνδυνο. Προκαλείται από ισχυρά αλλεργιογόνα, όπως κεντριά εντόμων, μερικά φάρμακα και θαλασσινές τροφές. |
| Αναφυλακτικό σοκ | Το αναφυλακτικό σοκ είναι μια απειλητική ίσως για τη ζωή αλλεργική αντίδραση, που μπορεί να συμβεί από λίγα δευτερόλεπτα μέχρι δύο ώρες ύστερα από δήγμα ή κέντρισμα εντόμου. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν υπερβολικό οίδημα γύρω από τα μάτια, τα χείλη και τη γλώσσα (καθώς και οίδημα στο σημείο κεντρίσματος ή δήγματος), εξανθήματα, βήξιμο ή λαχάνιασμα, δυσκολία αναπνοής, κράμπες στομάχου, ναυτία και εμετός, αδυναμία, ζάλη και, πιθανόν, απώλεια συνειδήσεως. Καλέστε αμέσως ιατρική βοήθεια. |
| Ανδριγενετισμός | Η ανάπτυξη σε μια γυναίκα ανδρικών χαρακτηριστικών, ως αποτέλεσμα υπερπαραγωγής ορμονών ανδρικού φύλου. |
| Ανδρική γεννητική ορμόνη | Ορμόνη που προετοιμάζει το αντρικό σώμα για αναπαραγωγή. Η κύρια ανδρική γεννητική ορμόνη είναι η τεστοστερόνη, που εκκρίνεται από τους όρχεις. Η ορμόνη αυτή προκαλεί την ανάπτυξη των δευτερευόντων χαρακτηριστικών του φύλου και ρυθμίζει την παραγωγή του σπέρματος. |
| Ανδρογόνα | Ανδρικές ορμόνες που ρυθμίζουν την ανάπτυξη των γεννητικών οργάνων του άνδρα και των δευτερογενών σεξουαλικών του χαρακτηριστικών. Παράγονται σε μεγάλη ποσότητα στους όρχεις και σε μικρότερη στα επινεφρίδια και του άνδρα και της γυναίκας. Επηρεάζουν τη σεξουαλική επιθυμία και στα δύο φύλα. (Βλέπε επίσης Τεστοστερόνη). |
| Ανδρόγυνος | Ατομο με ανδρικά και θηλυκά χαρακτηριστικά και ατελή ανδρικά και γυναικεία γεννητικά όργανα, ονομάζεται και ερμαφρόδιτος |
| Ανελξη | Κίνηση που σηκώνει ένα μέρος του σώματος προς τα πάνω. Στην άνελξη, ένα μέρος του σώματος ανυψώνεται από τη φυσιολογική του θέση. Για παράδειγμα, με την αναπνοή, οι μεσοπλεύριοι μύες ανυψώνουν ή ανελκύουν τις πλευρές και έτσι ο αέρας ρουφιέται μέσα στους πνεύμονες. Ο μυς που σηκώνει κάποιο μέρος του σώματος λέγεται ανελκτήρας. |
| Ανεμοβλογιά | Αίτιο: Ιός της ομάδας του έρπητα. Μετάδοση: Με σταγονίδια. Εκδηλώσεις: Προκαλεί εκτεταμένο δερματικό εξάνθημα, που αναπτύσσεται σε φλύκταινες (φουσκάλες). Αυτή η συνηθισμένη παιδική ασθένεια είναι σπάνια και πιο σοβαρή στους ενηλίκους. |
| Ανεπάρκεια G6PD | Ανεπάρκεια αφυδρογονάσης. |
| Ανεπάρκεια Αλφα 1-αντιθρυψίνης | Γενετική διαταραχή κατά την οποία, ως αποτέλεσμα έλλειψης μιας ουσίας που λέγεται Αλφα1-αντιθρυψίνη στο αίμα, ένζυμα που απελευθερώνονται από τα λευκά αιμοσφαίρια προκαλούν βλάβη στους ιστούς, ειδικά εκείνους του πνεύμονα. |
| Ανεπάρκεια αορτής | Διαρροή της αορτικής βαλβίδας που περιορίζει την αντλητική ικανότητα της καρδιάς. |
| Ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας | Είναι η λιγότερο συνήθης βαλβιδοπάθεια, η οποία εξαναγκάζει την αριστερή κοιλία να υπερτραφεί και να διαταθεί λόγω αυξημένου έργου. Για την εξώθηση του όγκου αίματος προς την κυκλοφορία, οι πιέσεις που αναπτύσσονται είναι ιδιαίτερα υψηλές· αλλά επειδή το αίμα παλινδρομεί προς την αριστερή κοιλία, η πίεση στη συνέχεια πέφτει σε ασυνήθιστα χαμηλά επίπεδα. Αυτός ο παλλόμενος σφυγμός (ή σφυγμός Corigan) είναι χαρακτηριστικό της αορτικής. |
| Ανεπάρκεια αφυδρογονάσης της 6-φωσφορικής γλυκόζης | Γενετική διαταραχή κατά την οποία η έλλειψη ενός συγκεκριμένου ενζύμου επηρεάζει τη χημεία των ερυθρών αιμοσφαιρίων κάνοντάς τα επιρρεπή σε βλάβες στη διάρκεια μολυσματικής νόσου ή μετά την κατανάλωση από το άτομο ορισμένων φαρμάκων ή τροφών. |
| Ανεπάρκεια καρδιακή | Διαταραχή της καρδιάς κατά την οποία η καρδιά δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην άντληση του αίματος από και προς τους πνεύμονες και στη συστηματική κυκλοφορία. Μπορεί να οφείλεται σε ανεπάρκεια των στεφανιαίων αρτηριών, σε μακροχρόνια υπέρταση, σε βαλβιδοπάθειες, διαβήτη, αναιμία, τοξικότητα φαρμάκων ή άλλων παραγόντων, σε περικαρδίτιδα ή έλλειψη βιταμίνης Β. Η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία της δεξιάς καρδιάς (δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια) ή της αριστερής (αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια) ή, τέλος, και των δύο. |
| Ανεπάρκεια λακτάσης | Κληρονομική διαταραχή που προκαλείται από ανεπάρκεια του ενζύμου λακτάση και καθιστά ένα άτομο ανίκανο να χωνέψει το σάκχαρο του γάλακτος, τη λακτόζη. |
