Η γήρανση είναι φυσιολογικό και αναπόφευκτο φαινόμενο, το οποίο αρχίζει να γίνεται αντιληπτό μετά τα 40. Μπορεί να επιβραδυνθεί; Σε μια προσπάθεια να μελετηθεί η γήρανση και η μακροζωία, πολλές θεωρίες έχουν διατυπωθεί από τους επιστήμονες, τις τελευταίες δεκαετίες, οι οποίες διακρίνονται σε γενετικές (θεωρία του προγραμματισμένου γήρατος) και μη γενετικές.
Το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας έχει κεντρίσει μια μη γενετική θεωρία, η θεωρία των ελεύθερων ριζών, η οποία έχει ερευνηθεί εκτενώς και έχει υποστηριχθεί συνεχώς και αδιαλείπτως με πολλές αποδείξεις. Σύμφωνα με την ανωτέρω θεωρία, κύριο ρόλο στη διαδικασία της γήρανσης παίζει η οξειδωτική καταστροφή, που προκαλείται από την επίθεση των ελευθέρων ριζών, με αποτέλεσμα τη βλάβη στα κυτταρικά συστήματα του οργανισμού, όπως είναι οι κυτταρικές μεμβράνες, οι πρωτεΐνες, τα λιπίδια και το DNA (ο πυρήνας του κυττάρου). Οι ελεύθερες ρίζες είναι πιθανόν να επιταχύνουν τον ρυθμό διαδικασίας της γήρανσης και να εμπλέκονται στο σύνδρομο της πρόωρης γήρανσης του οργανισμού.
Ο μεταβολισμός των τροφών, η εντατική άσκηση, το στρες, η έκθεση του οργανισμού μας σε συντηρητικά τροφίμων, στον καπνό του τσιγάρου κ.ο.κ. συμβάλλουν στην αυξημένη παραγωγή ελεύθερων ριζών στον οργανισμό μας.
Οι ελεύθερες ρίζες, όμως, δεν δρουν ανεξέλεγκτα. Στον οργανισμό μας υπάρχει ένα πολύπλοκο αμυντικό σύστημα, το οποίο εκπροσωπείται από αντιοξειδωτικά ένζυμα, αντιοξειδωτικές βιταμίνες και μέταλλα. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι όσο υψηλότερα είναι τα επίπεδα αντιοξειδωτικών στον οργανισμό μας, τόσο επιβραδύνεται η διαδικασία της γήρανσης και η ανάπτυξη των σχετικών νόσων, με συνέπεια να επεκτείνεται η διάρκεια ζωής.
Τα φρούτα και τα λαχανικά αποτελούν σημαντική πηγή αντιοξειδωτικών. Βιταμίνη C, E, σελήνιο, συνένζυμο Q10, καροτενοειδή, φλαβονοειδή! Πού βρίσκονται άραγε; Πώς μπορεί να τα αποκτήσει ο οργανισμός μας; Ποιες τροφές θα πρέπει να πριτιμάμε; Η «χρωματοθεραπεία» είναι ένα από τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε για την ευζωία. Ως ευζωία ορίζουμε «την προσπάθεια να διατηρούμε την υγεία μας σε άριστη κατάσταση, να αισθανόμαστε καλά, να έχουμε ευεξία, να παραμένουμε δραστήριοι και να διατηρούμε την πνευματική μας διαύγεια».
Χρωματοθεραπεία: Το σκούρο και έντονο χρώμα πολλών φρούτων και λαχανικών οφείλεται στην παρουσία αντιοξειδωτικών.
-Κόκκινο (λυκοπένιο): Ντομάτα, καρπούζι
-Πράσινο (γλυκοσινολάτες, ισοθειοκυανάτες): Μπρόκολο, λαχανικά Βρυξελλών, κουνουπίδι, λάχανο
-Πράσινο/Κίτρινο (λουτεΐνη, ζεαξανθίνη): Σπανάκι, αβοκάντο, πράσινα φασολάκια, πράσινες πιπεριές
-Πορτοκαλί (α- και β-καροτένιο): Καρότο, νεροκολοκύθι, γλυκοπατάτα, μάνγκο, βερίκοκα
-Πορτοκάλι/Κίτρινο (βιταμίνη C, λιμονοειδή, φλαβονοειδή): Πορτοκάλια, μανταρίνια, ροδάκινα, ανανάς
-Κόκκινο/Μοβ (ανθοκυανίνες, ελλαγικό οξύ, φλαβονοειδή): Σταφύλια, κεράσια, κόκκινο κρασί, φράουλες, βατόμουρα
-Λευκό/Πράσινο (σουλφυδο-ενώσεις): Ψάρι, σκόρδο, κρεμμύδι, πράσο
Αρκεί, λοιπόν, να ακολουθήσουμε μια υγιεινή διατροφή, βασισμένη στις αρχές της Μεσογειακής Διατροφής, για να επιβραδύνουμε τη διαδικασία της γήρανσης. Τη δίαιτα αυτή χαρακτηρίζει:
I. Η άφθονη κατανάλωση φυτικών τροφίμων, ακατέργαστων δημητριακών και προϊόντων δημητριακών, ψωμιού (παξιμάδι), ξερών οσπρίων (φακές, φασόλια, ρεβίθια, κουκιά), λαχανικών (άγρια χόρτα), ξηρών καρπών και σπόρων δημητριακών.
II. Η άφθονη κατανάλωση φρέσκων φρούτων.
III. Η κατανάλωση ελαιόλαδου και ελιάς ως κύριων πηγών λιπαρών.
IV. Η καθημερινή, σε μικρές έως μέτριες ποσότητες, κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων.
V. Η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ (κυρίως κρασιού, ιδιαίτερα με τα γεύματα).
VI. Η συχνή και σε μικρές έως μέτριες ποσότητες κατανάλωση ψαριών και θαλασσινών.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η επίτευξη και η διατήρηση της αντιοξειδωτικής κατάστασης του οργανισμού μας σε βέλτιστο επίπεδο είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την επιβράδυνση της διαδικασίας της γήρανσης.
Χριστίνα Κωστάρα διαιτολόγος-διατροφολόγος / διαιτολόγος Κέντρου Διατροφής ΙΑΣΩ.
